Go to the page content
diabetes research

WHAT IS DIABETES?

DİYABET, DÜNYA ÇAPINDA TAHMİNEN 589 MİLYON KİŞİYİ ETKİLEMEKTEDİR.

Dünya genelinde 20-79 yaş arasındaki yaklaşık 589 milyon birey diyabetle yaşamaktadır. Bu, her dokuz kişiden birinin diyabetli olduğu anlamına gelmektedir1. Peki, nedir bu diyabet?

Kısaca diyabet, pankreasın insülin üretememesi veya vücudun üretilen insülini kullanamaması sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Sonuç olarak, kan dolaşımındaki glukoz seviyeleri çok yükselir ve vücut ciddi sağlık sorunları geliştirmeye yatkın hale gelir.1

Diyabetin Komplikasyonları

Diyabetin komplikasyonları

Diyabet, zamanla yüksek kan şekeri seviyelerinin kalp, gözler, böbrekler ve diğer organlara ciddi zarar verebilmesi nedeniyle kritik bir hastalık olarak kabul edilir. Ancak doğru yönetim, bakım ve tedavi ile diyabet hastalarının çoğu sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürebilir.6

Diyabet semptomlarını tanımak

Erken tedavi edilmezse hem Tip 1 diyabet hem de Tip 2 diyabet aşağıdaki semptomlara yol açabilir:

Tip 1 diyabet semptomları

  • Hızlı kilo kaybı
  • Aşırı idrara çıkma
  • Aşırı susuzluk
  • Kas krampları
  • Tatlı veya meyveli nefes

Tip 2 diyabet semptomları

  • Aşırı idrara çıkma
  • Aşırı susuzluk
  • Yorgunluk ve bitkinlik
  • Bulanık görme
  • Kilo kaybı

Tip 1 ve Tip 2 diyabetin bazı semptomları benzer olsa da genellikle farklı şekillerde ortaya çıkarlar. Tip 1 diyabet semptomları haftalar içinde hızla gelişirken, Tip 2 diyabet semptomlarının ortaya çıkması yıllar alabilir. Ayrıca bazı kişilerin hiçbir belirti yaşamaması ve yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde ancak bir komplikasyon ortaya çıktığında diyabet teşhisi konması da nadir görülen bir durum değildir.6

Diyabetin ABC’si

Diyabetin en yaygın iki tipi Tip 1 ve Tip 2 diyabettir. Bunun yanı sıra gebelik diyabeti, Tip 3c diyabet ve LADA (Erişkinde gizli otoimmün diyabet) gibi farklı tipleri de vardır.5 Diyabetin en yaygın tipi, Tip 2 diyabettir ve dünya genelindeki tüm diyabet vakalarının %90- 95 kadarını oluşturur; bunu Tip 1 diyabet takip eder.1 Öte yandan LADA diyabet, diyabetli bireylerin yalnızca %6-10’unda görülürken, Tip 3c diyabet ise tüm diyabet vakalarının sadece %9’unu oluşturur.13

Tüm diyabet tiplerinin ortak bir noktası vardır: kanda olması gerekenden yüksek glukoz seviyesi.

Sağlıklı bir bireyde, pankreas kan dolaşımına glukoz girdiğini algılar ve doğru miktarda insülini salgılayarak, glukozun hücrelere girmesine yardımcı olur. Ancak diyabetli bireylerde, bu sistem insülin direncine veya insülin eksikliğine bağlı düzgün çalışmadığından glukozun çoğu hücrelere giremez.1

Diyabetin riskleri ve önleme yolları

Tip 1 diyabetin önlenmesi için şu anda bir yol olmasa da (bilim insanları hala neden olduğundan emin değiller), Tip 2 diyabet yaşam tarzı değişiklikleriyle önlenebilir veya geciktirilebilir.6 En yaygın önleyici tedbirler şunlardır:

Kilo vermek

Diyabeti önlemek veya yavaşlatmak mümkün olabilir; bunun en etkili yollarından biri kilo verip onu korumaktır. Özellikle bel çevresinde biriken yağlar, pankreas gibi hayati organların etrafında yağlanmaya yol açarak insülin üretimini ciddi şekilde etkileyebilir. Obeziteyle yaşayan kişilerde insülin direnci yaygın olarak görülür.

Hareketli yaşam

Fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı, kilo verme hedefinize ulaşmanıza yardımcı olur. Gün içinde hareket etmek; ruh halinizi iyileştirir, stresi azaltır, kan basıncınızı dengeler ve bel çevrenizi inceltir. Orta düzeyde aktiviteler (nefesinizin hızlandığı egzersizler) faydalıdır ama yüksek tempolu egzersizler, bisiklet sürmek ve koşmak diyabete karşı çok daha etkili bir savunma sağlar

Sağlıklı beslenme alışkanlıkları

Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeni, kilo vermenize yardımcı olarak, omega-3 alımınızı iyileştirerek, kalbinizi koruyarak ve şeker alımınızı azaltarak Tip 2 diyabet geliştirme riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.

Diyabet riskinizi etkileyen diğer faktörler arasında etnik köken, genetik yatkınlık, aile öyküsü ve mevcut sağlık durumları da bulunur.

Diyabet tedavisi ve diyabetle yaşam hakkında daha fazla bilgi alın

Diyabetle Yaşam

Diyabetle Yaşam

Diyabetle yaşamak zorlayıcı olabilir. Bu kaynaklar, diyabetle yaşarken kontrolü elinize almanıza ve diyabetinizi yönetmenizi yardımcı olabilir.

 

TR25DI00025

Referanslar
  1. International Diabetes Federation. https://diabetesatlas.org/. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  2. Valaiyapathi B, Gower B, Ashraf AP. Pathophysiology of Type 2 Diabetes in Children and Adolescents. Curr Diabetes Rev 2020; 16:220–229.  
  3. Almdal T, Scharling H, Jensen JS, et al. The independent effect of type 2 diabetes mellitus on ischemic heart disease, stroke, and death: a population-based study of 13,000 men and women with 20 years of follow-up. Arch Intern Med 2004; 164:1422–1426.  
  4. Fox CS, Coady S, Sorlie PD, et al. Trends in cardiovascular complications of diabetes. JAMA 2004; 292:2495–2499. 
  5. Ewald N, Hardt PD. Diagnosis and treatment of diabetes mellitus in chronic pancreatitis. World J Gastroenterol 2013; 19:7276–7281.  
  6. WHO. Diabetes.  https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  7. Diabetes.co.uk. Visceral Fat (Active Fat).  https://www.diabetes.co.uk/body/visceral-fat.html. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  8. NIDDK. Risk Factors for Type 2 Diabetes.  https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/risk-factors-type-2-diabetes. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  9. Mosenzon O, et al. CAPTURE: a multinational, cross-sectional study of cardiovascular disease prevalence in adults with type 2 diabetes across 13 countries. Cardiovasc Diabetol. 2021; 20:154.
  10. Heart UK. Omega-3 fats.  heartuk.org.uk/low-cholesterol-foods/omega-3-fats. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  11. Diabetes UK. Diabetes and exercise.  https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/exercise. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  12. Pancreatic Cancer Action. Type 3C diabetes (secondary diabetes).  https://pancreaticcanceraction.org/help-and-support/living-with-pancreatic-cancer/type-3c-diabetes/. Son erişim tarihi: Mayıs 2022
  13. Diabetes.co.uk. Diabetes LADA. https://www.diabetes.co.uk/diabetes_lada.html. Son erişim tarihi: Mayıs 2022