Go to the page content

Reaktif hipoglisemi belirtileri ve tedavisi

Postprandiyal hipoglisemi olarak da bilinen reaktif hipoglisemiyi daha önce duymuş muydunuz? Eğer duymadıysanız diyabet.com ailesi olarak bu makalemizde reaktif hipoglisemiyi tüm yönleriyle sizin için anlatacağız. Öncelikle reaktif hipoglisemi nedir, sorumuzun cevabını öğrenerek başlayalım!

Reaktif hipoglisemi belirtileri ve tedavisi

Reaktif hiposeglisemi nedir?

Gün içerisinde kan şekerinizin anormal olmayacak şekilde yükselip alçalması normaldir ama eğer kanınızdaki glukoz yani kan şekeri seviyeniz çok düşükse, hipoglisemi olarak adlandırılan anormal kan şekeri düşüklüğü ile karşılaşabilirsiniz. Hipoglisemi türlerinden olan reaktif hipoglisemi ise yemek yedikten 2-5 saat sonra ortaya çıkan, yemek sonrası hipoglisemi durumudur. 

Postprandiyal hipoglisemi olarak da adlandırabilir.1,2

Reaktif hipoglisemi nedir artık biliyoruz, şimdi sırada reaktif hipogliseminin türlerini öğrenmek var!

Reaktif hiposeglisemi türleri nelerdir?

Reaktif hipoglisemi klinik olarak üç farklı formda görülür:1

Erken Reaktif Hipoglisemi

Yemekten sonraki ilk 1-2 saat içinde ortaya çıkar. İnsülin salınımı çok fazla artar ve buna bağlı hızlı mide boşalması, hızlı bağırsak hareketleri meydana gelerek erken reaktif hipoglisemiye yol açar.1

İdiyopatik Postprandial Reaktif Hipoglisemi

Yemekten sonra 3. saatte ortaya çıkar. Daha çok gençlerde ve obeziteli olmayan bireylerde görülür. Nedeni ve patofizyolojisi tam olarak anlaşılmamaktadır.1

Geç Reaktif Hipoglisemi

Yemekten sonra 3. ve 5. saatlerde ortaya çıkar. Gecikmiş insülin salınımına ve kısmen insülin direncine bağlı meydana gelebilir. Diyabet tanısı almamış bireylerde sık sık meydana gelen geç reaktif hipoglisemi, diyabetin bir göstergesi olabilir.1

Reaktif hipogliseminin ne olduğunu ve türlerini öğrendikten sonra aklınıza peki ama neden olur bu reaktif hipoglisemi, sorusu gelmiş olabilir. Cevabı öğrenmek için okumaya devam edin!

Reaktif hipoglisemi nedenleri

Reaktif hipoglisemi birçok nedene bağlı meydana gelebilir:2

1- İnsülin kullanan diyabetli bireylerde veya oral antidiyabetik kullanan diyabetli bireylerde yemek sonrası meydana gelebilir. Bu durum kullanılan insülin veya ilaç dozunun yeniden ayarlanması ile düzeltilebilir.2

2- Diyabetli olmayan bireylerde de reaktif hipoglisemi meydana gelebilir. Nedeni genellikle belirli olmamakla birlikte ne yemek yediği ve ne zaman yediği ile bağlantılı olabilir.2

3- Alkol2

4- Bazı tümör türleri2

5- Obezite2

6- Gastrik baypas veya diğer bariatrik cerrahi gibi bazı cerrahi prosedürler2

7- Kalıtsal metabolik bozukluklar olarak da adlandırılan metabolik hastalıklar2

Reaktif hipoglisemi nedir ve neden olur artık biliyoruz. Reaktif hipogliseminin nedenlerinden bahsetmişken, gelin bir de kimlerde görülebilir biraz da bu konudan bahsedelim.

Reaktif hipoglisemi kimlerde görülür?

  • Prediyabetlilerde1
  • Tip 1 ve Tip 2 diyabetlilerde (diyabetik reaktif hipoglisemi (RH))1
  • Gastrointestinal fonksiyon bozukluğu olan bireylerde (sindirim RH)1
  • Hormon eksikliği olan bireylerde (hormonal RH) görülebilir.1

Bunların dışında, çoğu kişide idiyopatik (nedeni belli olmayan) RH de görülmektedir.1

Reaktif hipoglisemi nedir, neden olur ve kimlerde görülür artık biliyoruz. Şimdi sırada bir kişinin reaktif hipoglisemi geçirdiğini anlamamızı sağlayacak, reaktif hipogliseminin belirtileri nelerdir sorusunun cevabını öğrenmekte!

Reaktif hipoglisemi belirtileri

Reaktif hipoglisemi belirtileri genellikle yemek yedikten 2-5 saat sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler şunları içerebilir:2

  • Titreme2
  • Baş ağrısı, baş dönmesi2
  • Terleme2
  • Acıkma2
  • Hızlı veya düzensiz kalp atışı2
  • Halsizlik, yorgun hissetmek2
  • Sinirli veya endişeli hissetmek2
  • Bilinç bulanıklığı, konfüzyon2

Reaktif hipoglisemi ile ilgili yukarıda öğrendiğimiz bilgilerden sonra aklınıza, reaktif hipoglisemi ile ilgili merak edilen bir diğer konu olan reaktif hipoglisemi nasıl teşhis edilir sorusu gelmiş olabilir. O zaman gelin cevabı birlikte öğrenelim!

Reaktif hipoglisemi nasıl teşhis edilir?

Eğer yemekten 2-5 saat sonra yukarıdaki belirtilere sahipseniz, doktorunuza danışmanız önerilir. Klinikte tokluk kan şekeri yani bilinen diğer adı ile oral glukoz tolerans testi (OGTT) tanı için kullanılabilir. OGTT insülin duyarlılığı gösterir ve reaktif hipoglisemiye daha iyi bir tanısal yaklaşım sağlayabilir.1

Reaktif hipoglisemi ile ilgili merak edilen birçok sorunun cevabını yukarıda detaylıca öğrendik. Şimdi sıra geldi reaktif hipoglisemi geçer mi ile tedavisi nasıl olur sorularının cevaplarını öğrenmeye!

Reaktif hipoglisemi tedavisi

Öncelikle reaktif hipoglisemi belirtilerine sahipseniz, mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir. Doktorunuz yaşadığınız belirtilerin reaktif hipoglisemiden kaynaklanıp kaynaklanmadığını tespit edebilmek için uygun tıbbi değerlendirmeler yapacaktır.

Reaktif hipoglisemi genellikle tıbbi tedavi gerektirmez ancak yukarıda bahsettiğimiz gibi reaktif hipoglisemiye başka bir sağlık durumu neden oluyorsa, öncelikle ilgili sağlık durumunun tedavi edilmesi gerekir. Bunun dışında aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri de reaktif hipoglisemi semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir:2

  • Tam tahıllar, meyveler ve sebzeler gibi yüksek lifli gıdaları içeren dengeli ve sağlıklı bir beslenme programı uygulayın.2
  • Özellikle aç karnına şekerli yiyeceklerden, beyaz ekmek veya makarna gibi işlenmiş basit karbonhidratlardan uzak durun.2
  • Aç karnına kesinlikle alkol kullanmayın, eğer alkol kullanacaksınız mutlaka yanında bir şeyler yiyin.2
  • Gün içerisinde 3 saatlik aralarla ara öğün yapın.2
  • Düzenli olarak egzersiz yapın.2

Beslenme konusunda daha detaylı bilgi için konunun uzmanı olan diyetisyenlerden destek alabilirsiniz. Ayrıca Şef Arda Türkmen ile Uzm. Diyabet Diyetisyeni Neslihan Koyunoğlu Bingöl’ün bir araya gelerek hazırladığı lezzetli, sağlıklı ve en önemlisi diyabette beslenmeye uygun tariflerini deneyebilirsiniz!

Referanslar