COVID-19 nedeniyle karantina altında yaşama deneyimi hepimiz için yeni ve farklı zorluklar yarattı. Karantina döneminde çalışmaya nasıl eskisi gibi devam edebilirim? Çocuklarıma nasıl bakacağım ve evden derslerini takip etmelerini nasıl sağlayacağım? Fiziksel ve zihinsel sağlığımı korumak için ne yapabilirim? Bunlar, hepimizin cevap aradığı sorulardan sadece bir kısmı. Çünkü bunların günlük hayatımız üzerindeki etkisi çok büyük.
Hatta bu konular özellikle diyabet gibi her zaman dikkatli takip ve yönetim gerektiren kronik hastalıklar için daha da önemli ve belirgindir. Yeme ve egzersiz alışkanlıklarının değişmesi, düzenli tıbbi desteğe erişimde azalma ve mevcut durumun stresiyle başa çıkmaya çalışmak, diyabeti eskisi gibi yönetmenizi engelleyebilir. Yanlış besinler yemek, her zamanki kadar egzersiz yapamamak veya ilacınızın bir dozunu unutmak hiperglisemi olarak da bilinen kan şekerinin yükselmesi riskini artırabilir.
Bu makalede, hipergliseminin belirtilerini anlamanıza yardımcı olacak bilgilerin yanı sıra, kan şekerinizin ideal aralığın üzerine çıkmasını nasıl önleyebileceğinize dair bazı öneriler de yer almaktadır. Gelin yüksek kan şekeri (hipergliseminin) belirtilerini öğrenerek başlayalım!
Hiperglisemide en sık görülen belirtiler şunlardır:
Kan şekeri düzeyleriniz yüksek olduğunda bu belirtilerden bir veya daha fazlasını yaşayabilirsiniz veya yakınlarınız normal halinizden farklı göründüğünüzü söyleyebilir.
“Arkadaşlarımın gerçekten çok yardımı oldu. Genellikle onlarla nasıl konuştuğuma veya bir konu hakkında karar verme şeklime bakarak kan şekerimin yüksek veya düşük olduğu zamanları anlayabiliyorlar.”
Hiperglisemi belirtilerinin gelişmesi birkaç gün veya hafta sürebilirken bazı kişiler, özellikle daha uzun süredir diyabeti olan kişiler, yüksek kan şekeri düzeylerine rağmen herhangi bir belirti göstermeyebilir.
Peki, yüksek kan şekeri (hiperglisemi) neden olur ya da yüksek kan şekeri (hiperglisemi) kimlerde görülür diyorsanız, cevabı öğrenmek için okumaya devam edin!
Kan şekerinizin çok yükselmesinin birkaç nedeni olabilir:
Yüksek kan şekeri (hiperglisemi) nedir, neden olur, belirtileri ve sebepleri nelerdir yukarıda detaylı olarak bahsettik. Şimdi sıra geldi hiperglisemi tanısının nasıl konulduğunu öğrenmeye!
Yukarıda bahsettiğimiz yüksek kan şekeri belirtilerine ek olarak kan şekeri ölçümü yaptığınızda genellikle yemekten önce kan şekeri seviyenizin 7 mg/dl'nin üzerinde ve yemekten iki saat sonra kan şekeri seviyenizin 8,5 mg/dl'nin üzerinde olması ile tespit edilir.
Peki sürekli olarak yüksek kan şekeri seviyelerine sahipseniz bu
durum sağlığınız açısından ne gibi sorunlara neden olabilir, biliyor
musunuz? Cevabı öğrenmek için okumaya devam edin!
Sürekli olarak yüksek kan şekeri seviyelerine sahip olmak çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Uzun süreli yüksek kan şekeri seviyeleri, nöropati (sinir hasarı) ve retinopati (göz hasarı) gibi diyabete bağlı komplikasyonların geliştirme riskini artırabilir. Bu nedenle kan şekerinizi evde düzenli olarak kontrol etmeniz çok önemlidir. Çünkü doktorunuz kan şekeri ölçüm sonuçlarınıza göre gerekli görürse diyabet tedavinizi yeniden düzenleyebilir ve kan şekeri seviyenizi hedef aralığınıza nasıl geri getirebileceğiniz konusunda size önerilerde bulunabilir. Doktorunuz evde kan şekerinizi ne sıklıkla ölçmeniz gerektiğini size söyleyecektir.
O halde yüksek kan şekeri oluşma riskini nasıl azaltabiliriz? Gelin cevabı birlikte öğrenmeye devam edelim!
Günü planlamak ve bu plana sadık kalmak, pandeminin getirdiği bu yeni koşullara uyum sağlamanıza yardımcı olabilir. Kısıtlamalar nedeniyle yemeklerinizin çoğunu evde hazırlıyorsanız, yemek zamanlarınızı ve ihtiyacınız olabilecek insülin miktarını daha kolay düzenleyebilirsiniz.
Gününüzü planlayıp öğün saatlerinizi, kan şekeri ölçümü ve insülin uygulama zamanlarınızı belirleyerek, ideal kan şekeri aralığınızda daha uzun süre kalabilir ve hiperglisemi yaşama riskinizi azaltabilirsiniz.
Dışarıya çıkamıyorsanız evde egzersiz yapmaya çalışın; günde 10 dakika fiziksel aktivite bile fiziksel ve zihinsel sağlığınız için faydalı olacaktır. İnternette kendinize uygun egzersiz videoları bulabilirsiniz. Daha fazla fikir edinmek için “Egzersiz ve tip 2 diyabet” makalesine de bakabilirsiniz.
Uzun süreli duygusal stres dönemleri de kan şekeri düzeylerini etkileyebilir. Kendinizi stresli hissediyorsanız, vücudunuz kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılar. Bu hormonlar, insülinin kan şekerini uygun şekilde düzenlemesini zorlaştırır ve kan şekeriniz yükselebilir.
Bu nedenle, sevdiğiniz veya rahatlamanıza yardımcı olan okuma, meditasyon, yoga veya belki de çizim ve boyama gibi yaratıcı bir şeyle uğraşarak stres seviyenizi bu zorlu dönemde yönetmeye çalışmanız önerilir. Evcil hayvanlarla zaman geçirmek de her türlü endişe ve stresi hafifletebilir.
Stres ve duygularla başa çıkma konusunda bazı yararlı makalelere ve eğer kısıtlamaların zihinsel sağlığınızı etkilediğini düşünüyorsanız Dr. Frank Snoek ile yapılan bu görüşmeye bakabilirsiniz.
Kendinizi iyi hissetmezseniz veya hipergliseminin tipik belirtilerinden bazılarını fark ederseniz önce kan şekeri düzeylerinizi kontrol edin. Kan şekeri düzeyleriniz çok yüksekse ilaçlarınızın buna göre ayarlanması için doktorunuza danışmanız gerekecektir.
Sık sık yüksek kan şekeri düzeyleri yaşıyorsanız şunları da akılda tutmakta fayda var:
Kan şekeri seviyeniz gün içerisinde biraz yükselirse acil bir tedavi gerekli olmaz ama kan şekeriniz gün içerisinde gittikçe yükselmeye devam ederse diyabetik ketoasidoz (DKA) gelişme riskiniz olabileceğinden acil müdahale edilmesi ve tedavi uygulanması gerekebilir. Peki durumun acil olduğunu nasıl anlarsınız? Eğer kan şekerinizi ölçtüğünüzde kan şekeri seviyeniz 15 mg/dl ve üzerindeyse, doktorunuza başvurmanız gerekir. Bu durumda kanınızda ve idrarınızda keton cisimcikleri olup olmadığına bakılacaktır. Çünkü eğer keton cisimcikleri varsa bu durum vücudunuzda yeterli insulin hormonu bulunmadığını gösterir ve insulin dozunuzu artırmanız veya kendinize fazladan bir doz vermeniz gerekebilir. Bunu nasıl yapacağınız konusunda emin değilseniz mutlaka sağlık ekibinize danışmanız gerekir. Ayrıca bu süreçte yine yüksek kan şekeri seviyelerinin neden olacağı su kaybını önlemek için bol miktarda şekersiz sıvı içmeniz önerilir. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız ve özellikle de kusuyorsanız mutlaka sağlık ekibinizle iletişime geçmeniz gerekir.
Kan şekerinizi nasıl takip edeceğiniz ve vücudunuzun gıda, egzersiz ve ilaçlara verdiği yanıtı nasıl izleyeceğiniz konusunda daha fazla bilgi edinin.
Kan şekeri düzeylerinizi kontrol etmekte zorluk yaşıyorsanız ve bunlar düzenli olarak çok yüksek seyrediyorsa doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. Size bazı tavsiyeler verebilir veya tedavinizi düzenlemesi gerekebilir.
Bu sayfadaki bilgiler genel hastalık farkındalığı sağlamaya yöneliktir ve tıbbi tavsiye amacı taşımamaktadır. COVID-19 belirtileri yaşarsanız veya sorularınız, şüpheleriniz veya endişeleriniz varsa doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Her zaman sağlık otoritelerinin tavsiyelerini takip edin.
TR21DI00105
