Go to the page content

Sizin için doğru tedavi hangisi?

Tip 2 diyabet yönetiminin temeli; sağlıklı beslenmeyi, düzenli fiziksel aktiviteyi, sigarayı bırakmayı ve sağlıklı vücut ağırlığını korumayı teşvik eden bir yaşam tarzıdır.¹ Eğer yaşam tarzı değişiklikleri kan şekeri seviyelerini kontrol altına almak için yeterli olmazsa, genellikle ilaç tedavisine başlanır.

Bu sayfada anlatacaklarımızı kapsamlı bir rehber olarak düşünmeyin. Yazılanların hiçbiri doktorunuzun vereceği tavsiyelerin yerine geçmez. Ancak Tip 2 diyabetliyseniz; aşağıda anlattıklarımız, doktorlarınızla yapacağınız görüşmelerde neler konuşabileceğinize dair bir fikir verebilir.

İlaçlara genel bakış

Diyabet ilaçları, vücudun insülini ve/veya şekeri nasıl işlediğini etkileyerek kan şekerinizi kontrol altına almak için farklı mekanizmalar kullanır.¹

Bazı bireylerde ilaçlar yan etkilere neden olabilir. Eğer siz de yan etkiler yaşıyorsanız, doktorunuzla konuşmanız faydalı olacaktır. Yan etkileri yönetmenin yolları olabilir ya da sizin için daha uygun başka bir ilaç seçeneği bulunabilir. Daha fazla bilgi almak için doktorunuza danışın.

Tip 2 diyabeti olan bireyler, ilaçlarını her 3–6 ayda bir gözden geçirmelidir.¹ Sizin için en uygun ilacı mı kullanıyorsunuz? Daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin ve bu konuyu mutlaka doktorunuzla görüşün!

İlaç yol haritasında 1. adım

Metformin (Biguanidler), Tip 2 diyabetli bireylerde kan şekerini kontrol altında tutmak için diyet ve egzersizin yeterli olmadığı durumlarda genellikle ilk tercih edilen ilaçtır.¹ Biguanid sınıfındaki tek ilaç olan metformin, ağız yoluyla tablet şeklinde alınır. Kardiyovasküler riskiniz veya böbrek sorunlarınız varsa bu gibi durumlarda, bazen başka ilaçlar veya ek tedaviler de düşünülebilir.¹

Metformin, karaciğerinizin kana saldığı şeker miktarını azaltarak ve vücudunuzun insüline daha iyi yanıt vermesini sağlayarak çalışır.²

Metformin’in olası faydaları:²

  • Gün boyunca kan şekerini düşürmeye yardımcı olur.
  • Kardiyovasküler sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlayabilir.

Metformin’in olası riskleri:3

  • Yaygın yan etkiler arasında ishal ve mide bulantısı gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları bulunur.
  • Böbrek hastalığı olan kişiler için uygun olmayabilir.

İlaç yol haritasında 2. adım

Doktorunuza danışın! Eğer kalp veya böbrekleriniz için ek bir korumaya ihtiyacınız yoksa ve kan şekeriniz kontrol altındaysa, sadece metformin kullanmaya devam edebilirsiniz. Ancak diyabetiniz ilerler ve metformin tek başına yeterli olmazsa, doktorunuz size başka bir tedavi seçeneği önerebilir.¹

Farklı kombinasyonlarla uygulanabilecek çeşitli tedavi seçenekleri vardır. İlaç yol haritası, tedavi sürecinde doğru yönü bulmanıza yardımcı olabilir.

Alternatif ilaçlar

DPP-4'ler

Dipeptidil peptidaz-4 inhibitörleri (DPP-4’ler), yemek yedikten sonra üretilen insülin miktarını artıran ve karaciğerin gereksiz yere şeker salınımını azaltan oral ilaçlardır. Ayrıca bu ilaçların sindirimi yavaşlatma etkisi de vardır.7

DPP-4'lerin olası faydaları:⁷

  • İştahın kontrol edilmesine yardımcı olabilir.

DPP-4'lerin olası riskleri

  • DPP-4'lerin  yaygın yan etkileri arasında mide rahatsızlıkları, ishal ve bulantı ile grip benzeri semptomlar yer alır.

Tiyazolidindiyonlar (TZD'ler)

Vücudun insuline duyarlılığını artıran ve kanınızdaki 'iyi' kolesterol miktarını artıran oral ilaçlardır.8

TZD'lerin olası faydaları:8

  • Kan basıncını düşürmesi
  • İyi' kolesterol seviyelerini artırması

TZD'lerin olası riskleri:8

  • Kilo alımı
  • Sıvı tutulumu (ödem)

Sulfonilüreler (SU’ler)

Sulfonilüreler, pankreasın insülin üretimini taklit etmek ve vücuttaki insülinin etkinliğini artırmak amacıyla yemekle birlikte ağız yoluyla alınabilir.9

Sulfonilürelerin (SU'ler) olası faydaları:9

  • İnsülin salgısını artırır ve bu sayede kan şekeri seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olur.

Sulfonilürelerin (SU'ler) olası riskleri:9

  • Hafif kilo alımı
  • Düşük kan şekeri (hipoglisemi)

GLP-1 RA’lar ve SGLT-2’ler

Doktor tarafından Tip 2 diyabeti olan bir bireye çeşitli nedenlerle, glukagon benzeri peptit-1 reseptör agonistleri (GLP-1 RA'lar) ve sodyum-glukoz kotransporter-2 inhibitörleri (SGLT-2'ler) reçete edilebilir.3

GLP-1 RAs

GLP-1 RA'lar, kullanılan ilaca bağlı olarak ağız yoluyla alınabilir ya da günlük ya da haftalık bir kez cilt altına enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. GLP-1 RA ilaçları birkaç şekilde çalışır: Mideyi terk eden yiyeceklerin hızını yavaşlatır ve karaciğerinizin salgıladığı şeker miktarını azaltmaya yardımcı olur. Kan şekeriniz yükseldiğinde, GLP-1 RA'lar ayrıca pankreasınızın salgıladığı insülin miktarını artırır.1

GLP RA’ların olası faydaları:

  • Mide boşalmasını geciktirip, tokluk hissi sağlayarak kilo kaybına yardımcı olur.
  • Kan basıncını düşürür.

GLP RA’ların olası riskleri:

  • Bulantı, kusma (genellikle zamanla hafifler)
  • Diyare
  • Daha az sıklıkta; konstipasyon, karın ağrısı

SGLT-2’ler

SGLT-2’ler ağız yoluyla alınan ilaçlardır. Bu ilaçlar, böbreklerden şekerin yeniden emilerek, kana karışmasını engelleyerek kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olur ve böylece idrarda kaybedilen şeker miktarını artırır.1

SGLT-2’lerin olası faydaları:1,3

  • Kan basıncını düşürür ve kilo kaybına yardımcı olur
  • Özellikle kalp yetmezliği veya kronik böbrek hastalığı olanlar için tavsiye edilir.

SGLT-2'lerin olası riskleri:1

  • İdrar yolu ve genital enfeksiyon riskinde artış
  • Kronik böbrek hastalığının ileri evrelerinde daha düşük etkinlik

Yaşam tarzı değişiklikleri ile Tip 2 diyabet tedavisi

Egzersiz ve tip 2 diyabet
2 dk. okuma

Egzersiz ve tip 2 diyabet

Düzenli egzersiz, kan şekeri düzeylerinizi kontrol etmenize, kilo vermenize ve hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olabilir.

Diyabette beslenme ipuçları
3 dk. okuma

Diyabette beslenme ipuçları

Sağlıklı beslenmek herkes için önemlidir; ancak bu, tip 2 diyabeti olan kişiler için daha da kritiktir.

 

TR25DI00025

Referanslar
  1. Davies MJ, Aroda VR, Collins BS, et al. Management of Hyperglycemia in Type 2 Diabetes, 2022. A Consensus Report by the American Diabetes Association (ADA) and the European Association for the Study of Diabetes (EASD). Diabetes Care. 2022;45(11):2753-2786. 
  2. Diabetes UK. Metformin and diabetes. https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/treating-your-diabetes/tablets-and-medication/metformin. Son erişim: Nisan 2024.
  3. American Diabetes Association Professional Practice Committee. 9. Pharmacologic Approaches to Glycemic Treatment: Standards of Care in Diabetes-2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S158-S178. 
  4. Fox CS, Coady S, Sorlie PD, et al. Trends in cardiovascular complications of diabetes. Jama. 2004;292:2495-2499. 
  5. Almdal T, Scharling H, Jensen JS, et al. The independent effect of type 2 diabetes mellitus on ischemic heart disease, stroke, and death: a population-based study of 13,000 men and women with 20 years of follow-up. Arch Intern Med. 2004;164:1422–1426.
  6. Mosenzon O, Alguwaihes A, Leon JLA, et al. CAPTURE: a multinational, cross-sectional study of cardiovascular disease prevalence in adults with type 2 diabetes across 13 countries. Cardiovasc Diabetol. 2021;20:154.
  7. Diabetes UK. DPP-4 Inhibitors. https://www.diabetes.co.uk/diabetes-medication/dpp-4-inhibitors.html. Son erişim: Nisan 2024.
  8. Diabetes UK. Thiazolidinediones (Glitazones). https://www.diabetes.co.uk/diabetes-medication/thiazolidinediones.html Son erişim: Nisan 2024.
  9. Diabetes.co.uk. Sulphonylureas. https://www.diabetes.co.uk/diabetes-medication/sulphonylureas.html. Son erişim: Nisan 2024.
  10. World Health Organization. Diabetes. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes. Son erişim: Nisan 2024.
  11. Centers for Disease Control and Prevention. Type 2 Diabetes. https://www.cdc.gov/diabetes/basics/type2.html. Son erişim: Nisan 2024.