Glisemik Kontrol Nedir?

Diyabetin tanısı için kullanılan temel testlerdendir. Ölçümü için en az 8 saatlik açlık gerekir ve ölçümü doktor kontrolünde yapılır. AKŞ sonucunun 126 mg/dl ve üzerinde çıkması durumunda diyabet tanısı verilir.^2,3

AKŞ ölçüm sonucunun 100-125 mg/dl arasında çıkması durumunda, doktor diyabetin tanısında kullanılan temel testlerden bir diğeri olan tokluk kan şekeri ölçümü yani oral glukoz tolerans testi (OGTT) uygulanmasına karar verir. TKŞ ölçümünün yapılabilmesi için diyabetli bireye 75 gram glukoz (şeker) verilir ve üzerinden 2 saat geçtikten sonra kan şekeri ölçülür. Eğer TKŞ değeri 200 mg/dl ve üzerindeyse diyabet tanısı verilir. Eğer TKŞ ölçüm sonucu 140-199 mg/dl aralığında çıkarsa bu durum kişinin gizli şeker olarak da bilinen pre-diyabet evresinde yani diyabet öncesi dönemde olduğunu gösterir.^2,3

Günün herhangi bir saatinde, aç veya tok karınla yapılabilen rastgele glukoz ölçümü de diyabet tanısında kullanılan temel testlerden bir diğeridir. Ölçüm sonucunun 200 mg/dl ve üzerinde çıkması ve bu sonuca diyabetin klasik semptomlarının da (poliüri, polidipsi, polifaji veya iştahsızlık, halsizlik, çabuk yorulma, ağız kuruluğu, noktüri) eşlik etmesi durumunda diyabet tanısı verilir.²

Halk arasında daha çok 3 aylık şeker olarak bilinen HbA1c testi, yukarıda bahsettiğimiz diğer testler gibi diyabet tanısı konulurken kullanılan temel testlerdendir. Günün herhangi bir saatinde aç veya tok karnına, doktor kontrolünde ölçülebilir. HbA1c testi, son 2 ila 3 aydaki ortalama kan şekeri seviyesini gösterir. Sonucun %5.7-6.4 arasında çıkması kişinin pre-diyabet evresinde yani diyabet öncesi dönemde olduğunu gösterirken, %6.5 ve üzerinde çıkması durumunda ise diyabet tanısı verilir.^2,3,4

Yetişkin diyabetli bireyler için glisemik kontrol hedefleri

AKŞ değerinin 80-130 mg/dl aralığında, TKŞ değerinin 160 mg/dl altında, HbA1c değerinin ise %7 ve altında olması beklenir.²

Gestasyonel diyabetli bireyler için glisemik kontrol hedefleri

İnsülin kullanmayan gestasyonel diyabetli bireylerde AKŞ değerinin 95 mg/dl altında, 1. saat TKŞ değerinin 140 mg/dl altında, 2. saat TKŞ değerinin 120 mg/dl altında, HbA1c değerinin ise %6-6.5 altında olması beklenir.²

İnsülin kullanan gestasyonel diyabetli bireylerde ise AKŞ değerinin 70-95 mg/dl aralığında, 1. saat TKŞ değerinin 110-140 mg/dl aralığında, 2. saat TKŞ değerinin 100-120 mg/dl aralığında, HbA1c değerinin de %6-6.5 altında olması beklenir.²

Diyabetli çocuklar için glisemik kontrol hedefleri

Tip 1 diyabetli çocuk ve adolesanlarda HbA1c hedefinin %7 altında olması beklenir. Ancak glisemik hedefler diyabetli çocuğun, adolesanın ve ailesinin gereksinimleri ve durumuna bağlı olarak bireyselleştirilmelidir. Mesela, sık hipoglisemi yaşayan diyabetli çocuklarda, adolesanlarda daha az sıkı HbA1c hedefleri (örneğin, %7.5 altı) önerilebilir.²