Tip 2 Diyabet Nedir? Tip 2 Diyabet Belirtileri

Tip 2 diyabet, vücudunuz yeterli insülin (kandaki şeker düzeyini kontrol eden hormon) üretemediği ve ürettiği insülini etkili şekilde kullanamadığında ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Üretilen insülinin vücut tarafından kullanılamaması insülin direnci olarak adlandırılır ve aylar, hatta yıllar içinde gelişir.

Tip 2 diyabetin ne olduğundan bahsettik. Şimdi sıra geldi tip 2 diyabetin neden oluştuğunu öğrenmeye. O zaman haydi öğrenmek için okumaya devam edelim!

Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam ve bunlara bağlı gelişen obezite nedeniyle hücrelerinizde insüline karşı bir direnç gelişir. Bunun sonucunda da insülinin etkisi yetersiz gelmeye başlar ve kanda glukoz (şeker) birikmeye, kan şekeri yükselmeye başlar. Uzun süre boyunca devam eden bu durum yani insülin direnci, tip 2 diyabete neden olabilir. Ayrıca pankreastan salgılanan insülin hormonunun üretiminde azalma veya insülin hormonunun yetersizliği de tip 2 diyabete neden olabilir.

Tip 2 diyabetin toplam diyabet vakalarının yüzde kaçını oluşturduğunu biliyor musunuz? Gelin, cevabı birlikte öğrenelim.

Tip 2 diyabet tüm diyabet vakalarının %90-95 kadarını oluşturur. 

Tip 2 diyabetin ne olduğuna nedenlerine ve toplam diyabet vakalarının yüzde kaçını oluşturduğuna yukarıda değindik. Peki, tip 2 diyabetin belirtileri nelerdir biliyor musunuz? Öğrenmek için okumaya devam edin!

Tip 2 diyabet yavaş yavaş gelişir; bu nedenle başlangıçta belirtilerini fark edemeyebilirsiniz. Bu durum tehlikeli olabilir, çünkü siz fark etmeden yüksek seyreden kan şekeri seviyeleri vücudunuza zarar vermeye başlamış olabilir.

Belirtilerden bazıları şunlardır:

• Vücudunuz kanda düzeyi artan şekeri böbreklerle dışarı attığı için aşırı idrara çıkma
• Sık idrara çıkmadan kaynaklanan aşırı susuzluk hissi
• İnsülin direnci nedeniyle, hücrelerin ihtiyacı olan şeker kandan hücre içine geçemediği için yorgunluk ve bitkinlik
• İdrarla atılan şeker, mantar ve bakteriler için uygun üreme alanı sağladığından, pamukçuk/genital bölgede kaşıntı veya mantar enfeksiyonları  
• Göz sıvısında şeker düzeyi artınca bulanık görme (ve nadiren, gözü besleyen kan damarlarında hasar)
• İnsülin direnci nedeniyle hücreler kandaki şekeri kullanamadığı için, vücut enerji kaynağı olarak yağ dokularını kullanmaya başladığında kilo kaybı

Tip 2 diyabete yakalanma açısından riskli grupta olabilir misiniz? Cevabı öğrenmek için okumaya devam edin!

Diyabete yakalanma riskiniz olduğunu mu düşünüyorsunuz veya diyabet tanısı mı aldınız? Tip 2 diyabetli bireylerin yaklaşık %50’si hastalığa sahip olduklarını bilmemekte ve bunun sonucunda da ciddi sağlık sorunları geliştirme riski taşımaktadırlar. Orta veya daha ileri yaşta olmak, aşırı kilolu olmak veya ailede tip 2 diyabet öyküsüne sahip olmak hastalığı geliştirme riskinizi artırır. Riskinizi bilmek ve erken tanı için kontrole gitmek, daha uzun ve daha sağlıklı bir yaşam için atılması kolay adımlardır.

Eğer siz de risk altında olup olmadığınızı öğrenmek istiyorsanız hemen tip 2 diyabet risk testini yapın.

Tip 2 diyabet açısından riskli grupta mısınız veya yukarıda bahsettiğimiz tip 2 diyabet belirtilerine mi sahipsiniz? Eğer bu belirtilere sahipseniz en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir. Sağlık kuruluşuna başvurduktan sonra doktorunuz da siz de tip 2 diyabetten şüphelenirse aşağıda bahsedeceğimiz tanı yöntemlerini uygulayacaktır.

Tip 2 diyabetiniz olduğundan şüpheleniyorsanız mutlaka bir doktora başvurun. Tip 2 diyabet tanısı koymak için yapılması gereken bazı tahliller vardır. İlk test hiçbir şey yenilip içilmeden geçirilen 8 saatin sonunda bakılan açlık kan şekeridir. HbA1C tahlili de yapılır. Bu, son iki ila üç aydaki ortalama kan şekeri düzeylerinizi ölçer ve açlık gerektirmez.

Kan şekeri düzeyleriniz normalin üzerinde ancak tip 2 diyabet tanısı koymak için yeterli değilse, bir glukoz toleransı testi de yapılabilir. Açlık kan şekeri düzeyiniz ölçülür, ardından belli oranlarda şeker içeren bir karışım içtikten iki saat sonra tekrar kan şekeri seviyenize bakılır.

Normal kan şekeri seviyeleri ile tip 2 diyabet ve ‘prediyabet’ (tip 2 diyabete doğru ilerleme riskiniz olduğunu gösteren yükselmiş düzeyler) aşağıda karşılaştırılmaktadır.

İnsülin, kan şekeri ve bunların vücudunuz üzerindeki etkileri hakkında daha fazla bilgi edinin.

Tip 2 diyabetli bireylerde organ hasarları olabilir mi veya tip 2 diyabet hangi sonuçlara neden olur, cevabı merak ediyorsanız makalemizi okumaya devam edin!

Tip 2 diyabet doğru yönetilmezse uzun vadede diyabete bağlı sağlık sorunlarına neden olabilir. Çünkü kontrolsüz diyabet küçük ve büyük damarlarla birlikte sinirlerin de zarar görmesine neden olabilir. Kontrolsüz diyabetin neden olduğu bu zararlar ise komplikasyon olarak tanımlanır. Diyabetin hem akut hem de kronik komplikasyonları mevcuttur ve hem tip 1 diyabette hem de tip 2 diyabette görülebilir.

Diyabetin Akut Komplikasyonları

Düşük kan şekeri (hipoglisemi): Yüksek doz insülin uygulanması, normalden fazla egzersiz yapmak yetersiz beslenmek ve alkol kullanımı kan şekerinin aşırı düşmesine neden olabilir ve bu durumda vücudunuz normal işlevlerini yerine getiremez.

Diyabetik Ketoasidoz (DKA): Diyabetik koma olarak da bilinir ve mutlak insülin yokluğuna bağlı gelişen ağır bir tablodur. Daha çok tip 1 diyabetli bireylerde gözlemlenir.

Laktik Asidoz (LA): Hücrelerimiz normalde enerji olarak glukoz kullanırlar ama eğer hücrelerimiz enerji olarak glukoz dışında başka bir yakıt kullanırsa vücudumuzda laktik asit birikmeye başlar. Eğer çok fazla laktik asit birikirse de vücudumuzun dengesi bozulur ve kendimizi kötü hissetmeye başlarız. Çok sık görülmeyen bu durum esas olarak tip 2 diyabetli bireyleri etkiler.

Hiperozmalar Hiperglisemik Durum (HHD): Diyabetik ketoasidozdan farklı olarak az miktarda insülin mevcuttur ama dehidratasyon (su kaybı) ön plandadır.

Diyabetin Kronik Komplikasyonları

Eğer kan şekeriniz uzun bir süre boyunca yüksek seyrederse, fazla şeker büyük ve küçük damarlara ve sinirlere zarar verir. Zarar hangi organda oluşursa, bu organa ait sağlık sorunları görülmeye başlanır.

Kardiyovasküler hastalık: Diyabetli bireylerde başta gelen hastalık ve ölüm nedenidir. Tip 2 diyabette kalp ve damar hastalıkları diyabet olmayan bireylere göre 2-4 kat daha yüksektir. 

Retinopati: Gözlerin zarar görmesidir.

Nefropati: Böbreklerin zarar görmesidir.

Nöropati: Sinirlerin zarar görmesidir.

Diyabetik ayak: Nöropati, bacaklarda ve ayaklarda duyu kaybına neden olabilir ve bu durum ayak yaralarına ya da daha ciddi durumlara neden olabilir.

İmpotans (cinsel güçsüzlük): Nöropati, iktidarsızlığa da neden olabilir.

Öncelikle yukarıda bahsettiğimiz tip 2 diyabet açısından riskli gruptaysanız, belirli aralıklarla doktor kontrollerinize gidip tanısal tarama testlerinizi yaptırmanız önerilir. 

Tip 2 diyabetin oluşumunda çevresel faktörler de çok etkilidir. Öyle ki modern yaşama geçişle birlikte insanlar artık daha az hareket etmeye ve beslenme alışkanlıklarını kötü yönde hızla değiştirmeye başladı ve buna ek olarak artık günümüzde doymuş yağlardan zengin, posadan fakir, kalorisi yüksek, hazır beslenme tarzının benimsenmesinden dolayı diyabet prevalansında hızlı bir yükselme meydana geldi. Bu nedenle yaşam tarzınızda yapacağınız olumlu değişiklikler ile tip 2 diyabete karşı önlem alabilirsiniz. Eğer obeziteli bir bireyseniz doktorunuzun ve diyetisyeninizin kontrolünde ilk altı ay içinde vücut ağırlığınızın en az %7’sini kaybetmeniz hedeflenir. Buna ek olarak haftada en az 150 dakika ve en az 3 gün tempolu yürüyüş gibi orta şiddette egzersiz yapmanız önerilir. 

Diyabet öncesi dönem olan pre-diyabet evresindeyseniz, tip 2 diyabet oluşumunu önlemek için doktorunuz ilaç tedavisi önerebilir. Yani, 60 yaş altındaysanız, beden kitle indeksiniz 35 kg/m² ve üzerindeyse, daha öncesinde gestasyonel diyabetiniz olduysa, birinci derece akrabalarınızda diyabetli birey varsa, hipertansiyon, hipertrigliseridemi veya HDL-kolesterol düşüklüğünüz varsa ya da 3 aylık kan şekeriniz yani HbA1c değeriniz prediyabet düzeyindeyse doktorunuz yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak metformin önerebilir. Kan şekeri dengesizliğiniz varsa; 60 yaş üzeri ve obeziteli değilseniz ve yaşam tarzı değişikliklerini uygulamanıza rağmen hiperglisemi (yüksek kan şekeri) yaşıyorsanız, doktorunuz akarboz önerebilir. İlaç tedavisine sadece ölçüm sonuçlarınıza göre doktorunuz karar verebilir.

Tip 2 diyabetiniz varsa ama diyabetinizi kontrol altına aldıysanız, aktif ve bağımsız bir yaşam sürebilirsiniz. Ancak, doktorunuzun önerdiği tedaviye sadık kalmanız, yaşam tarzınızda belirli değişiklikler yapmanız gerekecektir.

Erken tanı konmuş tip 2 diyabet diyet ve egzersizle kontrol edilebilir. Bunlar kan şekeri düzeylerinizi kontrol etmek için yeterli değilse ağızdan alınan ilaçlar, GLP-1 veya insülin tedavisi kullanmanız da gerekebilir.

Beslenme düzeninizi, fiziksel aktivitenizi ve kan şekeri düzeylerinizi dengelemeyi ve farklı koşullara uyum sağlayabilmeyi öğrenmek hayatınızı en iyi şekilde yaşamanıza ve ciddi sağlık sorunlarından kaçınmanıza yardımcı olacaktır. Tanı aldıktan sonra doğru bilgilere ulaşmak ve profesyonel destek almak, uzun vadede daha sağlıklı olmak için atacağınız ilk adımlardır.

Diyabetli biriyle yaşıyorsanız veya bakımından sorumluysanız onlara diyabetle yaşamaya uyum sağlama konusunda yardımcı olabilirsiniz.

Yönlendirme yapılan web sitesindeki bilgi ve içerikler Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan metinlerden farklı olabilir ve bu web sitesi ve içerikleri Türkiye Cumhuriyeti yasa ve yönetmeliklerine uymayabilir. Yönlendirme yapılan web sitesindeki bilgiler, bir hekim veya eczacıya danışmanın yerine geçemez. Novo Nordisk’in, yönlendirme yapılan web sitesi ve içeriklerine ilişkin olarak herhangi bir tasarrufu ve sorumluluğu bulunmamaktadır.

TR21DI00053