Gestasyonel Diyabet, Yönetimi ve Tedavisi

Hamilelik döneminde ortaya çıkan gestasyonel diyabet hakkında bilgi edinmek için yazımızı okuyun. Belirtiler, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylar burada.

Gestasyonel diyabet yani gebelik diyabeti, hamilelik döneminde vücudunuzda meydana gelen hormonal değişiklikler nedeniyle yüksek kan şekeri (glukoz) gelişmesiyle ortaya çıkar.¹

Daha önce diyabetli olmayan kadınları etkiler ve herhangi bir aşamada ortaya çıkabilir, ancak en sık hamileliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde (altı ila dokuz ay) görülür.²

Yaygın olarak görülen gestasyonel diyabet, Avrupa'daki her 100 kadından yaklaşık 6’sını etkilemektedir. Sizi ve bebeğinizi etkileyecek komplikasyonlara yol açma potansiyeli olduğundan erken teşhis edilmesi ve uygun şekilde yönetilmesi çok önemlidir.³

Gestasyonel diyabetin oluşma durumuna karşın erken teşhis ve doğru tedavi için doktorunuz hamileliğiniz sırasında, gerekli gördüğü durumlarda 24. ve 28. haftalar arasında veya daha erken dönemde gestasyonel diyabetinizin oluşup oluşmadığını kontrol edecektir.^1,4

Gestasyonel diyabetle ilgili iyi haber şu ki genellikle doğum yaptıktan sonra ortadan kalkar.⁵

Birçok kadın gestasyonel diyabetin belirtilerini hissetmez. Hissedilse bile normal gebelik belirtileriyle kolayca karıştırılabileceğinden, fark etmek genellikle zordur.² Belirtilerin bazıları şunlardır:⁴

Gestasyonel diyabeti önlemek her zaman mümkün değildir. Yukarıda açıkladığımız gibi bazı risk faktörleri, bazı kadınların gebelik diyabetine yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu anlamına gelir ancak riski azaltmaya yardımcı olmak için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır.

Örneğin sağlıklı bir diyet uygulayarak, kilonuzu yöneterek, orta düzeyde egzersiz yapıp aktif kalarak ve kan şekeri seviyelerinizi düzenli olarak izleyerek hamilelik sırasında kan şekeri seviyelerinizi kontrol altında tutabilirsiniz.⁴

Gebelik diyabetini belirtilerinden teşhis etmek zor olabileceğinden, doktorunuz oral glukoz tolerans testi (OGTT) olarak bilinen bir test uygulayacak; kan şekeri seviyenizi tarayarak kontrol edecektir. Bu işlem genellikle hamileliğinizin 24. ve 28. haftaları arasında veya gestasyonel diyabet açısından 'yüksek riskli' olarak görüldüyseniz daha erken yapılır. Genellikle doktorunuz, bir süre yemek yemediğinizde kan şekeri seviyenizin nasıl olduğunu bir kan testiyle ölçer ve ardından size şekerli bir içecek verdikten bir süre sonra tekrar kontrol eder.⁴

Gestasyonel diyabet tanı kriterleri hakkında daha detaylı bilgi almak için Kan şekeri nedir? Kan şekeri değeri kaç olmalı? makalemize göz atabilirsiniz.

Tedavi şekline bireysel ihtiyaçlarınıza göre doktorunuz karar verebilir. Bazı kadınlar sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulayarak ve aktif kalarak hedef kan şekeri seviyelerine ulaşıp gebelik diyabetini yönetebilirken; bazı kadınların kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olmak için ilaç kullanması gerekebilir.⁶

Bu tablet karaciğer tarafından üretilen glukoz (şeker) miktarını azaltmaya ve insülininizin düzgün çalışmasını sağlamaya yardımcı olur. Yemekle birlikte veya yemekten sonra alınır.⁷

İnsülin, glukozun hücrelere girmesini ve enerji için kullanılmasını sağlayan bir hormondur.

İnsülin genellikle uyluk, kalça ve karın bölgesinde olmak üzere cildin hemen altına küçük bir iğne kullanılarak; enjeksiyon şeklinde yapılır. Doktorunuz size güvenli bir şekilde nasıl uygulayacağınızı öğretecektir.⁷

Gebelik diyabetiniz varsa, hamileliğiniz boyunca her gün kan şekerinizi ölçmeniz hayati önem taşır.³ Doktorunuz bunu ne zaman ve ne sıklıkla yapmanız gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunacak; hangi kan şekeri seviyelerini hedeflemeniz gerektiğini söyleyecektir.

Rutin ultrason taramalarına ek olarak, bebeğinizin nasıl büyüdüğünü kontrol etmek için hamileliğiniz boyunca düzenli olarak ek taramalar önerilebilir.³

Sağlık ekibi aktif kalmanız için size rehberlik edecektir. Haftada yaklaşık iki buçuk saat, orta düzeyde egzersiz yapmayı hedeflemek iyidir; örneğin hafta içi her gün yarım saatlik bir yürüyüş yapabilirsiniz.³

Diyetinizde değişiklikler yapmak, kan şekeri seviyenizi kontrol etmenize yardımcı olabilir.

Gestasyonel diyabetiniz varsa, bunun hem sizi hem de bebeğinizi etkileyebilecek potansiyel komplikasyonlara yol açabileceğini bilmelisiniz.

Gestasyonel diyabet komplikasyonları anneler için, preeklampsi (genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra başlayan, yüksek tansiyon ve çoğunlukla karaciğer ve böbrekler olmak üzere başka bir organ sisteminde hasar belirtileriyle karakterize bir gebelik komplikasyonu) riskini ve gebelikten sonra Tip 2 diyabet ve kalp-damar hastalığı geliştirme riskini artırabilir.^3,8

Gestasyonel diyabet bebeğinizi de etkileyebilir. Normalden daha kilolu bir bebeğiniz olabilir ve bu bazı durumlarda doğum sırasında komplikasyonlara yol açabilir. Uzun vadede, çocuğunuzun hayatının bir noktasında Tip 2 diyabet ve obezite geliştirme riski de artar.³

Gestasyonel diyabetiniz varsa doğum yapmak için ideal zaman genellikle 38 ila 40. haftalar civarıdır. Kan şekeriniz normal seviyelerdeyse ve sizin veya bebeğinizin sağlığı konusunda endişeleriniz yoksa, doğumun doğal olarak başlamasını bekleyebilirsiniz.⁹

Doğum sırasında kan şekeriniz izlenecek ve kontrol edilecek, gerekirse insülin damlası kullanılacaktır. Bu ekstra izleme nedeniyle, eğitimli sağlık çalışanlarının sizi desteklemek için orada olacağı bir hastanede doğum yapmanız önerilir.⁹

Geçici olarak bir tüp veya damla yoluyla beslenmesi gerekebilir.⁹

Kan şekerinizi kontrol altında tutmak için aldığınız ilaçlar genellikle doğumdan sonra kesilir. Genellikle doğumdan sonra 1 veya 2 gün boyunca kan şekerinizi kontrol etmeye devam etmeniz tavsiye edilecektir.⁹

Hem bebeğinizin hem de sizin sağlık durumunuz iyiyse, genellikle bebeğinizle beraber 24 saat sonra eve gidebilirsiniz.⁹

Gestasyonel diyabetinizin erken teşhis edilmesi ve doğru bir şekilde yönetilip, tedavi edilmesiyle sağlıklı bir hamilelik ile doğum geçirmemeniz için hiçbir neden yok. Diyabet sağlık ekibiniz her adımda size yardımcı olacaktır. Bu yazıdan sonra artık sizin ve sizinle ilgilenen sağlık ekibinizin ne yapması gerektiği konusunda bilinçlenmiş bir birey olarak, bebeğinizin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesini dört gözle bekleyebilirsiniz.

TR24DI00016